De dictatuur van de waanzinnige aap

In een dierenverblijf zit een aap. Hoewel de ruimte groot is en ingericht voor apen, is de aap toch behoorlijk neurotisch geworden daar. Hij vliegt tussen de takken en lianen door, terwijl hij om zich heen grijpt naar houvast. Hij springt op de grond en grijpt naar alles wat hij daar vindt. Een banaan, die houdt hij goed vast, een apendrol, die pakt hij even beet, brengt hem naar zijn neus, en gooit hem dan weer weg. Daar springt hij weer omhoog, van links naar rechts over een grote boomstronk. Hij grijpt naar alles wat ie tegenkomt. Heen en weer in de kooi, van het een naar het ander.

Die aap, dat is je geest. Let maar eens op hoe die ook grijpt, van de ene gedachte naar de andere. Hier onderzoekt hij iets, daar verwerpt hij alweer wat. Van links naar rechts, van boven naar beneden, hij springt van hot naar her, en jij moet wel mee; het zijn immers jouw gedachten?

Maar is dat eigenlijk wel zo? Wie is hier nou eigenlijk de baas?
Een gekke aap of jij?
Om de baas te worden kunnen we trainen en dat heet meditatie.
Elke dag naar de sportschool voor de geest.
Opdat we steeds makkelijker de aap de baas worden.

Probeer maar eens je geest ergens op te richten. Dat lukt, maar na heel even begint de aap om zich heen te grijpen en voor je het weet is ie al weer aan de haal met een liaan. Gedachtes komen in je op en nemen je mee.
De kunst is nu om de aap terug te roepen. Kijk eens hier, beste aap, wat heb je daar? Mooi, maar kom maar hier, bij mij en laat de rest maar los.

De metafoor van de aap komt niet van mij, maar wordt vrij algemeen gebruikt in dit verband.

De Lama

Drie jaar, drie maanden, drie weken en drie dagen. Zitten in een grot met een lap voor de ingang. Rijst en water worden buiten neergezet. Het wordt winter en zomer daar op die berg. Je lichaam houdt zichzelf warm.

Wat ben je dan voor iemand als je naar beneden komt?

We zitten weer verzameld in de tempel. De sfeer is opgetogen, we worden beziggehouden tot hij komt.
Hoe ga je met hem om, doe maar gewoon respectvol. Wel opstaan als hij binnenkomt.

Daar komt hij tegenover ons zitten op de stoel. Een prachtige man met zwarte ogen en haar. Nazaat van nomadische yakherders in Oost-Tibet. Op zijn negende jaar bij zijn ouders weggegaan voor de studie van de menselijke geest. Hoofd van 5 kloosters.
In ons midden. Hij heeft een goudgeel glimmend jasje aan met bont gevoerd. Op de leuning van de stoel staan een kop thee, een schaal noten, een klankschaal met stokje, flesjes water en een glas. In zijn handen een gebedsmolentje dat hij laat draaien als er vertaald wordt.
Aan het eind van de avond stelt hij voor dat we even met ons allen mediteren. Na een minuutje maant hij ons nu diep maar ontspannen te ademen en krachtig te concentreren op ons object. Mijn ogen vallen dicht en ik verkeer in een soort tijdloos moment en dan begint de lama zachtjes een oeroud liedje te zingen. Voor ons.

Het kopje is niet de thee, denk daar wel aan.

Boeddha in Noord

Boeddha in Noord.

Boeddha in Noord

Tegenwoordig is Rotterdam Noord weer een heel respectabele buurt. Als ik op de kaart kijk met de route naar mijn bestemming, zie ik oude bekende straten als de Zwaanshals, Zwartjanstraat, Bergweg. Leuk om die weer eens tegen te komen.

Het is al donker maar nog steeds levend in de buurt. Van een Thaise massagesalon tot een stomerij en een Chinese snackbar, het is allemaal nog open. Even verderop staat een vrouw met een hoofddoek een sigaret te roken bij de tv in de gang van een Brasilian Wax-studio. Een huisvader brengt op sloffen de vuilnis buiten.

Ik kom aan waar ik moet zijn. Door de gordijnen heen zie ik een volle keuken in het onderhuis, ik ben nog net op tijd. Iedereen beweegt zich juist door de gang naar de tempel. Als ik op mijn sokken de deur door ga zit de hele kamer vol mensen op kussens en stoelen. De tempel is sfeervol gedecoreerd in donkerrood met okergeel. Het is warm binnen. Vooraan staat een oversized stoel, bekleed met glanzende stoffen. Hierop zal volgende week de Lama plaatsnemen. Vandaag moeten wij het doen met twee vriendelijke leerlingen met veel kennis en ervaring, die ons wegwijs gaan maken in de kunst van het mediteren.